Uit onderzoek is gebleken dat blootstelling aan blauw licht gedurende de nacht schadelijk kan zijn voor de gezondheid.
Totdat kunstmatig licht werd uitgevonden was de zon de voornaamste bron van verlichting. Bovendien spendeerden mensen hun avonden in relatieve duisternis. Vandaag de dag is dat wel anders, zo kijk je waarschijnlijk vlak voor het slapengaan nog even op je mobiel (die ook blauw licht uitstraalt).
Het nadeel hiervan is dat je biologische klok – je circadiaanse ritme – uit balans raakt. Het gevolg: minder (kwalitatieve) slaap. Volgens sommige onderzoekers kan dit zelfs leiden tot diabetes, hartziekten en obesitas.
Ook is gebleken dat niet alle kleuren hetzelfde effect hebben. Het zijn juist de blauw-golflengtes die het meest schadelijk zijn gedurende de nacht. Blauw licht zorgt er overdag juist voor dat je alert en fit bent. Het bevordert de reactietijd en verbetert het humeur.
Vandaag de dag zijn er veel apparaten en elektronica om ons heen die blauw licht uitstralen. Zeker na zonsondergang kan dat een probleem opleveren.
Hoe zit het dan precies met blauw licht? Waarom heeft het zo’n invloed op het menselijk lichaam? Wat zijn precies de nadelige gevolgen van blauw licht? En wat kunt u eraan doen om de schadelijke gevolgen van blauw licht te beperken?
Het zichtbaar spectrum
Mensen kunnen licht waarnemen met golflengtes van 380 nm tot 70 nm. Niet-zichtbaar licht is onder andere UV-licht en licht binnen het infrarood bereik (IR). Met het menselijk oog is het licht van deze golflengtes niet waar te nemen.
Zoals u ongetwijfeld weet kan UV-licht schadelijk zijn voor weefsel. Niet voor niets dragen we zonnebrillen en smeren we onze huid in met zonnebrandcrème. Maar onlangs is ook gebleken dat zichtbaar blauw-violet licht in staat is om schade te veroorzaken aan onze ogen.
Blauw-violet licht heeft minder energie dan ultraviolet licht, maar het is bijna ongefilterd als het door het menselijk oog gaat en het netvlies bereikt. UV-licht daarentegen wordt bijna geheel geabsorbeerd door het voorste deel van het oog, waardoor ongeveer slechts 5% ervan het netvlies bereikt.
Het is vooral blauw-violet licht met golflengtes tussen de 380 en 440 nm die als mogelijk gevaarlijk worden beschouwd. Zo zou het kunnen zijn dat het blauw-violet licht de oorzaak is van photoretinitis: schade aan het netvlies door hoogenergetisch licht.
Een verstoorde dag/nachtritme
Iedereen heeft een enigszins anders circadiaans ritme, maar de gemiddelde lengte is 24 uur en een kwartier. Het circadiaanse ritme van mensen die lang opblijven is iets langer, terwijl het circadiaanse ritme van vroege vogels juist iets korter is dan 24 uur. In 1981 toonde dr. Charles Czeisler, van de Harvard Medical School, aan dat de interne klok van een persoon zich aanpast aan de omgeving.
Blootstelling aan licht zorgt er onder andere voor dat de aanmaak van melatonine vermindert. Dit is het hormoon dat het circadiaans ritme beïnvloedt. Ook zwak licht kan het circadiaanse ritme en de melatonine aanmaak verstoren. Zelfs een zwakte van 8 lux heeft een merkbaar effect.